Δευτέρα 10 Σεπτεμβρίου 2012

Το σύνδρομο του σωτήρα και του θύματος



Είμαι 44 χρονών, έχω χωρίσει εδώ και 8 χρόνια και έχω 2 παιδιά. Χώρισα προ καιρού από μια 5ετή σχέση μου στην οποία είχα επενδύσει και είχα δοθεί πλήρως. Ως αποτέλεσμα, πέρασα (και ίσως περνάω ακόμα) μία φάση κατάθλιψης, με αυπνίες, διαρκή κλάματα, αδυναμία και ζαλάδες. Όταν τον γνώρισα, ο Δ ήταν σε μία κατάσταση αξιολύπητη. Ήταν χωρισμένος 8 μήνες, με ένα μικρό παιδί. Τα οικονομικά, τα επαγγελματικά, τα οικογενειακά του ήταν υπό του μηδενός, όμως αυτό δεν με εμπόδισε να αναγνωρίσω πολλά θετικά σ' αυτόν και να μπω σε μία σχέση που μέρα με τη μέρα με απορροφούσε και περισσότερο. Του στάθηκα σε όλα τα επίπεδα, ακόμα και οικονομικά, τον βοήθησα με όλες μου τις δυνάμεις, πολλές φορές παραμελώντας ακόμα και ανάγκες δικές μου. Σιγά-σιγά, προχωρήσαμε και σε συμβίωση στο σπίτι μου.

Ωστόσο, από νωρίς διέκρινα πολλές μεταπτώσεις στη συμπεριφορά και στην ψυχολογία του. Ήταν ένας άνθρωπος που δεν ήθελε να βγαίνουμε έξω, συχνά έπινε πολύ και διαρκώς μου ζητούσε όλο και περισσότερα. Εγώ άρχισα να έχω τάσεις χωρισμού και φυγής, από φόβο και ανασφάλεια. Εκεί άρχισαν οι ακρότητες. Σε κάθε κουβέντα μου για χωρισμό, γινόταν βίαιος (με ξυλοδαρμούς, καταστροφές στο σπίτι, απόπειρες αυτοκτονίας), ή με εκλιπαρούσε με κλάματα. Αυτά με έκαναν όλο και πιο ευάλωτη. Κόλλησα μαζί του, τον πόνεσα, δέθηκα, τον αγάπησα πολύ βαθιά. Επιπλέον, γίναμε και οι δύο ανταγωνιστικοί, κτητικοί, ζηλιάρηδες. Περάσαμε ακόμα και δικαστική αντιδικία, για μια οικονομική εκκρεμότητα μεταξύ μας, αλλά ούτε κι αυτό στάθηκε ικανό να μας κάνει να χωρίσουμε. Αντιθέτως, τον βοήθησα να αλλάξει επαγγελματικό προσανατολισμό, να σταθεί στα πόδια του, να πάρει τη ζωή στα χέρια του.

Κατέληξα όμως να έχω άσχημη συμπεριφορά, να του μιλάω σκληρά και προσβλητικά (πράγμα τελείως ξένο μέχρι τότε σε μένα), να τον διώχνω από το σπίτι με το χειρότερο τρόπο, να θέλω να τον πονάω και ταυτόχρονα να τον αγαπάω ακόμα πιο πολύ. Πριν από 5 μήνες επέμεινα να κάνει και μετακόμιση (με τεράστιο οικονομικό κόστος και πόνο και για μένα και για εκείνον). Πίστεψα ότι η σχέση αυτή τελείωσε οριστικά και αντιμετώπιζα την απώλεια και την αποτυχία μόνη μου. Εκείνος έκανε όλα όσα ήξερε ότι με ενοχλούσαν, πράγμα που με απομάκρυνε ακόμα πιο πολύ. Παρακολουθούσα τη ζωή του από το...Facebook, όσο κι αν είμαι τελείως αρνητική σε όλα αυτά. Παραδόξως, άρχισε πάλι να επιμένει να είμαστε μαζί (μέχρι και πρόταση γάμου μου έκανε) χωρίς ωστόσο να κρατάει μια σταθερή στάση (τη μία μέρα μου έδινε υποσχέσεις και την ακριβώς επόμενη άλλαζε συμπεριφορά). Μου έδωσε δικαίωμα μέχρι ότι υπάρχει και άλλη κοπέλα στη ζωή του, πιθανά σαν αντίδραση στη δική μου προσπάθεια να βγω με κάποιον. Αποτραβήχτηκα, δεν τον ενόχλησα, πονούσα μόνη μου. Τον έβλεπα να βγαίνει, να διασκεδάζει, με μία αλαζονεία και τον αέρα του επιτυχημένου επαγγελματικά και οικονομικά (όχι ότι δικαιολογείται από την πραγματικότητα βέβαια ακόμα κάτι τέτοιο).

Προχθές με πήρε τηλέφωνο κι ενώ είχα αποφασίσει να μην απαντήσω ποτέ ξανά, δέχτηκα ακόμα και να βρεθούμε σήμερα να μιλήσουμε. Φοβάμαι όμως, πολύ. Ξέρω ότι ή θα μου πει πράγματα που θα με πληγώσουν ή και αν μου πει κάτι καλό, ίσως να μην ισχύει καν την επόμενη μέρα. Με έχει πνίξει το αίσθημα της αδικίας και της προδοσίας. Ζηλεύω κιόλας. Αυτόν τον άνθρωπο τον στήριξα με όλες μου τις δυνάμεις, του έδωσα τα πάντα, τον έφερα έστω στη θέση που είναι τώρα και αυτό που εισπράττω είναι «έτσι κι αν σου αρέσει». Μαζί του δεν είμαι καλά, το είδα, το βίωσα, αλλά και μακριά του είμαι ακόμα χειρότερα. Δεν ξέρω πώς να το αντιμετωπίσω και να το χειριστώ. Έχω χάσει την ισορροπία μου, την ψυχραιμία μου, την αυτοεκτίμησή μου, τη δύναμή μου.

 
Β.

 

Δεν θα σχολιάσω τη στάση του φίλου σου, αλλά τη δική σου. Υπάρχουν όλα τα είδη των ανθρώπων σ’ αυτόν τον κόσμο και σε μας έγκειται να τους επιλέγουμε, να δοκιμάζουμε τη συμβατότητά μας μαζί τους και να φεύγουμε προκειμένου να μην υποφέρουμε. Να προστατεύουμε δηλαδή τον εαυτό μας.

Είναι πολύ κακό να παίρνουμε τον άλλον σε άθλια κατάσταση και μέσα από μια ερωτική σχέση να προσπαθούμε να τον στήσουμε στα πόδια του. Αυτό καθιστά τη σχέση εξ αρχής ανισότιμη και μας κάνει να έχουμε προσδοκίες αγάπης και καλής συμπεριφοράς ως ανταπόδοση, οι οποίες όταν δεν ικανοποιούνται δικαίως αισθανόμαστε θύματα εκμετάλλευσης. Πολλές φορές ακολουθεί ανταγωνιστικότητα και εκδίκηση ως ανταμοιβή για την καλή μας συμπεριφορά, επειδή ο άλλος μας ζήλευε. Οι ερωτικές μας σχέσεις πρέπει να είναι ισότιμες. Είναι πιθανό να επιλέγουμε την ανισοτιμία υποσυνείδητα για να έχουμε «το πάνω χέρι» ή για να «εξαγοράσουμε» την ανάγκη μας για αγάπη. Προσοχή: δεν είπα να μη βοηθήσουμε κάποιο παλιό φίλο ή κάποιο μακροχρόνιο σοβαρό δεσμό όταν εκείνος κάποια φορά βρίσκεται σε ανάγκη.  Άλλο όμως είναι να ξεκινάμε εξ αρχής σοβαρή σχέση με άτομο με τόσα προβλήματα. Πώς σε προσήλκυσε ερωτικά ένα άτομο σε άθλια κατάσταση, όπως την περιγράφεις; Κάποιοι άνθρωποι έχουν το «σύνδρομο του σωτήρα» που δείχνει προσωπικές ανασφάλειες.

Η πρακτική της συμβίωσής σας έδειξε εξ αρχής πως πρόκειται για άτομο με έντονα προσωπικά προβλήματα. Απορώ πώς συνέχισες τη σχέση με τόσες μεταπτώσεις και βιαιότητες, δεδομένου και του ότι έχεις παιδιά που επηρεάζονται από την κατάσταση μέσα στο σπίτι.

Από τη συνέχεια, καταλαβαίνω πως η σχέση αυτή σου έγινε έμμονη ιδέα, γεγονός που δείχνει πως έχεις ως προσωπικότητα εξαρτητικές τάσεις. Και τώρα θα τον συναντήσεις και απ’ ό,τι καταλαβαίνω φοβάσαι μήπως ενδώσεις ξανά σε τέτοια καταστροφική σχέση. Πιστεύω πως η σχέση αυτή είχε το χρόνο να σου δείξει τις δυνατότητές της και δεν είναι να περιμένεις κάτι καλύτερο. Οι άνθρωποι δεν αλλάζουν στα βασικά τους συστατικά, παρά μόνο μέσα από ψυχοθεραπεία ή από πολλά χρόνια εμπειριών ζωής. Η γνώμη μου είναι να μείνεις μακριά.

Και μ’ εκείνον είσαι άσχημα και μόνη σου... Άρα το πρόβλημα βρίσκεται σε σένα την ίδια. Προφανώς δεν έχεις συνηθίσει να ζεις μόνη και δεν τα πας καλά με τον εαυτό σου, οπότε ζητάς την ισορροπία και την ευτυχία μέσα από μια «ιδανική» σχέση.  Πιστεύω πως χρειάζεσαι δουλειά με τον εαυτό σου, για να μην κινδυνεύεις πλέον να γίνεις θύμα του καθενός. Μια συνεργασία με ψυχολόγο μπορεί να σε βοηθήσει.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Για τη δική σας προστασία, τα σχόλια δεν δημοσιεύονται αμέσως αλλά μετά από τη δική μου έγκριση.