Γονείς και τριαντάρηδες: συμπληρωματική παθολογία;

Είμαι 29 χρονών, μοναχοκόρη. Οι γονείς μου ήταν πάντοτε αυστηροί μαζί μου, δεν με άφηναν να πηγαίνω για καφέ με τις φίλες μου στο σχολείο κλπ. Χώρισαν (ο πατέρας μου φερόταν πάντοτε άσχημα στη μητέρα μου) όταν τελείωσα το λύκειο. Είχα περάσει σε μια σχολή στη Θεσσαλονίκη και δεν με άφηναν να πάω από φόβο μην πάθω κάτι.  Την επόμενη χρονιά η μητέρα μου με άφησε να πάω.

Τελείωσα τις σπουδές μου το 2006 και έπιασα δουλειά, αλλα δεν μπορούσα να μένω μόνη λόγω οικονομικών. Η μητέρα μου δεν με άφηνε να βγαίνω ως αργά, ούρλιαζε όταν ήθελα να βγω μετά τις 9 μμ, φοβόταν για μένα, δεν έκλεινε μάτι και δεν μπορούσε να δουλέψει την επόμενη. Αυτό συνεχίστηκε μέχρι το 2010. Μετά χαλάρωσε αρκετά, είχα πλήρη ελευθερία, έκανα ό,τι κάνουν  οι άνθρωποι της ηλικίας μου.

Τον προηγούμενο μήνα όμως με χτύπησε αυτοκίνητο καθώς πήγαινα στη δουλειά. Δεν έπαθα κάτι σοβαρό αλλά από τότε ξαναρχίσαμε τα ίδια… Ανησυχεί όταν λείπω, με θέλει πίσω στις 12, μέχρι 1 το πολύ. Θα ήθελα πολύ να μείνω μόνη μου αλλά δεν έχω τα χρήματα.

Ι.

Οι υπερπροστατευτικοί άνθρωποι έχουν προβλήματα κυρίως με τον εαυτό τους και κατά δεύτερο λόγο με τα άτομα τα οποία προσπαθούν να υπερπροστατεύσουν. Οι γονείς σου είχαν τα δικά τους θέματα, και στη συνέχεια η μητέρα σου έχει προφανώς τα προσωπικά της βιώματα, ανασφάλειες, φόβους που προβάλλονται σε σένα ως το πιο κοντινό –και ίσως το μοναδικό;- άτομο με το οποίο συνδέεται στενά. Από τη δική σου πλευρά, πρέπει να υπήρξε υποταγή στην κατάσταση αυτή και σε ένα βαθμό να υπάρχει ακόμα. Κάποιος που έχει μια παθολογική συμπεριφορά (μητέρα-υπερπροστασία) τη διατηρεί μόνο αν και ο άλλος δείξει τη συμπληρωματικά παθολογική συμπεριφορά (εσύ-υποταγή). Αυτό συμβαίνει μεταξύ ενηλίκων ανθρώπων, και εσύ είσαι ενήλικη εδώ και μια δεκαετία. Βέβαια η οικονομική κατάσταση σήμερα υπαγορεύει το να ζουν οι τριαντάχρονοι νέοι ακόμη με την οικογένειά τους. Αυτό είναι από μόνο του ένα αφύσικο φαινόμενο και δικαίως δημιουργεί προβλήματα σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις.

Τι είναι αυτό που σε κάνει να υποτάσσεσαι; Η μητέρα φωνάζει και διαμαρτύρεται πως δεν μπορεί να δουλέψει την επομένη; Άσε την να φωνάζει και κάνε το δικό σου!

Σε μια ήρεμη συζήτηση κάποια στιγμή που θα είστε καλά, ανάλυσέ της πώς νιώθεις και απαρίθμησε τα αυτονόητα που διεκδικείς. Πες της την άποψη πως η υπερπροστασία πηγάζει από δικές της ανασφάλειες, πρότεινε να τις συζητήσετε και να εκφράσει κι αυτή τα συναισθήματά της. Δείξε κατανόηση σ’ όλα αυτά. Συζητήστε για το ατύχημα και πώς αυτό ανατροφοδότησε τους φόβους της. Συζητήστε και  για τη ζωή της. Προφανώς δεν έχει άλλη «ζωή» και γι’ αυτό επικεντρώνεται σε σένα.

Ως μεταβατική κατάσταση, βρείτε ρυθμίσεις που να ικανοποιούν και τις δύο. Πχ. όταν είσαι έξω αργά μπορείς να της στέλνεις τακτικά μηνύματα, έτσι ώστε κι αυτή να καθησυχάζει κι εσύ να μη ντροπιάζεσαι στους φίλους σου με τηλεφωνήματα του τύπου «Ναι, μαμά, είμαι εκεί και είμαι καλά». Από τις εναλλαγές της στάσης της προς εσένα, συμπεραίνω πως η μητέρα σου έχει δυνατότητες εξέλιξης.

Θα επικεντρώσω τώρα στη δική σου προσωπικότητα και στους λόγους που σε κάνουν να μην αντιδράς δυναμικά. Είσαι γενικά διεκδικητική; Έχεις φίλους, παρέες, σχέσεις; Σε ενδιαφέρει η δουλειά σου; Έχεις ενδιαφέροντα; Μια διαδικασία προσωπικής ανάπτυξης μπορεί να σε βοηθήσει. Πολύ χρήσιμες θα ήταν επίσης μερικές επισκέψεις σε ψυχολόγο από κοινού με τη μητέρα σου για να λύσετε τα κοινά σας θέματα.

Πριν από λίγες μέρες δούλεψα με έναν νέο άνδρα στην ηλικία σου και με τη μητέρα του. Ο νεαρός τελειώνοντας τις σπουδές του είχε παραμείνει να εργαστεί στην Αθήνα, αλλά τον τελευταίο χρόνο επέστρεψε στη γενέτειρά του για επαγγελματικούς και οικονομικούς λόγους και ζει πάλι με τους γονείς του. Η μητέρα του τον υποτιμά συνεχώς και τον αποθαρρύνει στα επαγγελματικά του σχέδια. Από τη συμβουλευτική συζήτηση προέκυψε πως η μητέρα του ήταν ακόμη απογοητευμένη που ο γιος της δεν υπήρξε άριστος μαθητής και δεν έκανε τις σπουδές «κύρους» που η ίδια επιθυμούσε, οπότε είναι πολύ φοβισμένη για την εξέλιξή του. Αυτό σχετίζεται και με το δικό της τελειομανή και ελεγκτικό χαρακτήρα, τον οποίο μέχρι πριν από λίγα χρόνια εκτόνωνε στον επαγγελματικό της χώρο ασκώντας ένα απαιτητικό επάγγελμα. Τώρα που έχει συνταξιοδοτηθεί, δεν έχει άλλη διέξοδο από το να ασχολείται με το γιο της. Από την άλλη μεριά, ο γιος συζητά λεπτομερώς με τη μητέρα του τα επαγγελματικά του και της εκφράζει τους φόβους και τα άγχη του, παίζοντας ξανά το ρόλο του ανασφαλούς εφήβου. Μητέρα και γιος συνειδητοποίησαν τη συμπληρωματικά παθολογική κατάσταση και δεσμεύτηκαν αμοιβαία σε κάποιους όρους , έτσι ώστε να διατηρήσουν την ισορροπία μεταξύ τους.