Τα όρια

Είμαι 16 χρονών και έχω μια ιδιαίτερη συμπάθεια σε μια καθηγήτρια του σχολείου μου. Αρχικά, τη συμπαθούσα απλά, αλλά έπειτα άρχισα να την αγαπάω μέχρι που κατάλαβα πως τη νιώθω σαν μητέρα μου. Επειδή έτυχε να τη ζήσω σε κάποιες στιγμές εκτός σχολείου είδα μια πολύ γλυκιά και τρυφερή πλευρά της. Νιώθω πως θέλω να μου δώσει αγάπη, αλλά αυτή κρατάει μια απόσταση. Έχω κάνει αρκετά τραβηγμένα πράγματα για να μπορέσω να βρω χρόνο για να μιλήσω έστω και λίγο μαζί της. Κάποια στιγμή μου είπε πως ξεπέρασα τα όρια και μου τόνισε πως δεν μπορούμε να είμαστε φίλες, αφού είναι καθηγήτρια κι εγώ μαθήτρια. Μου έχει δείξει πολλές φορές πως με νοιάζεται και με αγαπάει και ξέρει πως την αγαπάω κι εγώ, αν και μάλλον δεν έχει καταλάβει σε τι βαθμό. Από ό,τι έχω καταλάβει την προβληματίζει κάπως η συμπεριφορά μου, αλλά εγώ θέλω να γνωριστούμε καλύτερα και να έρθουμε πιο κοντά. Το πρόβλημα μου είναι πως έχει αρχίσει να γυρίζει όλη η ζωή μου γύρω της και να εξαρτάται η ψυχολογία μου από αυτήν. Σκέφτηκα πως από τη στιγμή που την προβληματίζει η συμπεριφορά μου απέναντι της, θα πρέπει να της πω για αυτά που αισθάνομαι, αλλά δεν είναι καθόλου εύκολο. Τέλος, νιώθω άσχημα προς τη μητέρα μου, λόγω του ότι νιώθω όλα αυτά τα συναισθήματα για την καθηγήτρια μου.

Χ

Είναι συχνό το φαινόμενο ένα νεαρό παιδί να εξιδανικεύει έναν καθηγητή του και να προσκολλάται σ’ αυτόν. Ο καθηγητής αυτός έχει την αμέριστη προσοχή και θαυμασμό του παιδιού, το οποίο τον έχει κάνει πρότυπο και τον οραματίζεται σαν εξιδανικευμένο γονέα. Δηλαδή στην περίπτωσή σου σαν μια «τέλεια» μαμά που είναι μεν αφοσιωμένη σε σένα και φροντίζει όλα τα πρακτικά σου θέματα (όπως υποθέτω πως κάνει η μαμά σου), αλλά ταυτόχρονα είναι διανοούμενη και αξιοθαύμαστη και εξιδανικευμένη σαν την καθηγήτριά σου.

Ο θαυμασμός και η ιδιαίτερη αγάπη προς κάποιον καθηγητή μας είναι φυσιολογικά, αλλά η προσκόλληση –γιατί έτσι χαρακτηρίζεται αυτό που περιγράφεις-  δείχνει κάποιες ψυχολογικές ελλείψεις.

Είσαι γενικά ευχαριστημένη από τη ζωή σου; Έχεις καλή σχέση με τους γονείς σου; Έχεις φιλίες και φλερτάκια της ηλικίας σου; Έχεις θέσει στόχους για το μέλλον; Έχεις ενδιαφέροντα και εξόδους που να σε κάνουν να περνάς καλά; Αν η απάντηση σε κάποιες από αυτές τις ερωτήσεις είναι αρνητική, τότε είναι πιθανό να υπάρχει στη ζωή σου ένα κενό το οποίο θέλεις να καλύψεις με προσκόλληση σε κάποιο άλλο άτομο, και μάλιστα εξιδανικευμένο. Επιπλέον, υπάρχουν άνθρωποι που από το χαρακτήρα τους έχουν μεγαλύτερη τάση προσκόλλησης από τους άλλους και αυτό έχει να κάνει με γονίδια, τρόπο ανατροφής, διαγενεακά πρότυπα, περιβαλλοντικές επιρροές κ.ά. Αν η τάση αυτή υπάρχει ,τότε, σε συνδυασμό με μια έλλειψη ικανοποίησης από  τη ζωή, το άτομο κινδυνεύει να προσκολληθεί σε κάποιο άλλο άτομο (φίλο, δεσμό, καθηγητή κτλ).

Και χρησιμοποιώ τη λέξη «κινδυνεύει» γιατί η προσκόλληση είναι μια αρνητική κατάσταση. Καθιστά κέντρο της ζωής μας ένα άλλο άτομο και όχι τον ίδιο μας τον εαυτό και εξαρτά τη διάθεσή μας και την εξέλιξή μας από αυτό. Όμως η πορεία μας στη ζωή είναι καθαρά προσωπική υπόθεση και αν την «αναθέσουμε» κάπου αλλού, θα έρθει ο καιρός που η ζωή θα μας το θυμίσει, ίσως και με σκληρό τρόπο. Τι θα γίνει πχ. αν το άλλο άτομο δεν ανταποκριθεί ή έχει άλλες προτεραιότητες στη ζωή του; Θα μείνουμε χωρίς στήριγμα! Για το λόγο αυτό στις οποιεσδήποτε σχέσεις χρειάζονται όρια. Και τα όρια είναι συχνά προσωπική υπόθεση.

Σχετικά τώρα με τη συγκεκριμένη κατάσταση που μου περιγράφεις: Η καθηγήτριά σου φέρεται σωστά όταν λέει πως δεν μπορείτε να είστε φίλες. Είναι πολύ φυσικό να σε συμπαθεί και να σε νοιάζεται, αλλά οι ακρότητες που κάνεις να την έχουν προβληματίσει. Επιπλέον, μια σχέση μεταξύ ατόμων με μεγάλη διαφορά ηλικίας είναι κατά κανόνα ανισότιμη, ειδικά όταν το ένα άτομο είναι έφηβος. Οπότε αυτή η σχέση δεν ονομάζεται φιλία. Μπορεί να ονομαστεί συμπάθεια ή μαθητεία, αλλά όχι φιλία που από τη φύση της προϋποθέτει ισοτιμία. Αν δηλαδή εκείνη είναι 36 κι εσύ 16 είναι μάλλον αδύνατη μια ισότιμη σχέση, ενώ δεν θα ίσχυε απαραίτητα το ίδιο αν εκείνη ήταν 50 κι εσύ 30. Η κυρία προφανώς έχει άλλες προτεραιότητες στη ζωή της και το αντίθετο θα ήταν παράξενο. Επιπλέον υπάρχει η σχέση δασκάλου-μαθητή στο ίδιο σχολείο, που αν ήταν ιδιαίτερα στενή θα προκαλούσε σχόλια στη σχολική κοινότητα.

Αφού τα συναισθήματά σου είναι τόσο δυνατά, μπορείς να της τα εκφράσεις, χωρίς βέβαια υπερβολές. Το πιο πολύ που μπορείς όμως να της ζητήσεις είναι να συζητάτε κάποιες φορές μέσα στο σχολικό χώρο και ίσως –αν κι εκείνη το εγκρίνει- να την επισκεφθείς κάποια φορά στο σπίτι της. Πρέπει όμως να συνειδητοποιήσεις  πως μπορεί με τις υπερβολές σου να γίνεσαι πιεστική ή να της προκαλείς φόβο για την ευθύνη της ζωής σου, που δεν της ανήκει. Περιορίσου στο ρόλο σου και άσε την να παίξει το δικό της ρόλο, που όπως κρίνω τον παίζει καλά. Απόλαυσε αυτή τη σχέση με τα όριά της. Όλοι μας θυμόμαστε με ιδιαίτερη αγάπη κάποιον καθηγητή από τα εφηβικά μας χρόνια. Και αν η σχέση αυτή είναι τόσο δυνατή ώστε να κρατήσει και όταν τελειώσεις το λύκειο, ίσως τότε μπορείτε αν έχετε μια πιο φιλική επαφή, αν φυσικά και η καθηγήτριά σου το επιθυμεί.

Τη σχέση σου με τη μητέρα σου και γενικά με τους γονείς σου είναι καλό να τη φροντίσεις ανεξαρτήτως του τι θα κάνεις με την καθηγήτριά σου. Φίλοι, στόχοι και δραστηριότητες της ηλικίας σου θα σε βοηθήσουν να απεξαρτηθείς.